Przed zakupem nowego noża kuchennego zastanów się, jakiego rodzaju noża potrzebujesz. Dobre sklepy oferują ich szeroki wybór o różnorodnych kształtach i rozmiarach. Odpowiednio dobrany nóż musi w 100% odpowiadać na Twoje potrzeby, być dopasowany do stylu gotowania i nawyków.
W skład podstawowego zestawu, który przyda się każdemu miłośnikowi gotowania, wchodzi:
Nóż uniwersalny (13 cm) – jak sama nazwa wskazuje, stosowany do krojenia różnorodnych produktów spożywczych. Dobry wybór na pierwszy nóż, ponieważ ma szerokie zastosowanie.
Nóż szefa kuchni (20-23 cm) – służy do krojenia, siekania, rozdrabniania i nacinania.
Nóż do warzyw (8 cm) – stworzony do obierania, cięcia i krojenia małych elementów żywności, które zazwyczaj trzyma się w ręku (np. obieranie małych ziemniaków).
Nóż do chleba (z ząbkami) – perfekcyjny do pieczywa, ciast, owoców i pomidorów.
Tasak – stosowany do mięsa lub (jeśli jest w mniejszym rozmiarze) do siekania ziół. W tasak warto zainwestować, gdy często porcjujesz mięso.
Nóż do filetowania – przydatny, jeśli filetujesz ryby samodzielnie.
Nóż do tranżerowania – służy do uzyskania cienkich plastrów mięsa (np. z pieczeni). Przydatny, jeśli lubisz upiec kurczaka, kaczkę lub indyka.
Ostrzałka – ważne, żeby była odpowiednia dla noży, którymi posługujesz się w kuchni.
Dobrym pomysłem jest zakup zestawu, który będzie zawierał noże dopasowane do Twoich potrzeb. Wybierając gotowy zestaw radzimy go najpierw przetestować. Ale o tym napiszemy poniżej. Zanim zdecydujesz się na zakup postaraj się wypróbować każdy z noży. Z większości z nich będziesz korzystać codziennie, dlatego ważne jest, żeby dobrze leżały w dłoni i miały wygodny uchwyt. Pamiętaj, że nóż, który Tobie wydaje się idealny może być kompletnie niedopasowany do innej osoby. Źle dobrane noże mogą zamienić gotowanie w kuchenny koszmar.
1. Sprawdź z jakiej stali zrobiony jest nóż. Zwróć uwagę na to, czy nie ma śladów łączenia lub spawania stali przy rękojeści. To słaby punkt noży i takich należy unikać, ponieważ bardzo często wyginają się lub dochodzi do złamań na tej wysokości. Najlepsze noże wykonane są z jednego kawałka stali i są ręcznie kute, co oczywiście ma swoją cenę. Tanie noże wydają się być cienkie, a uchwyt mają zazwyczaj pokryty dużą ilością plastiku.
2. Poczuj wagę noża. Lekki nóż pozwoli na szybkie i precyzyjne siekanie, podczas gdy ciężki nóż wymaga znacznie więcej wysiłku w rozdrabnianiu lekkich składników. Odczucia są odwrotne, gdy mowa o produktach twardszych, jak orzechy, czy świeży imbir. Wówczas cięższy nóż okaże się idealny!W nożach dobrej jakości waga ostrza równoważy wagę uchwytu. Jest pewien sposób na sprawdzenie, czy nóż trzyma równowagę, ale ze względów bezpieczeństwa lepiej go nie wykonywać. Radzimy chwycić nóż w dłoń i zdać się na własne odczucia. Dobrze wyważony nóż sprawia, że posługiwanie się nim nie sprawia trudności, krojenie jest łatwe i nie wymaga wysiłku.
3. Przyjrzyj się, jak wykonana jest rękojeść noża, który zamierzasz kupić. Powinna być solidna, pewnie przymocowana i łatwa do czyszczenia. Jeśli między rękojeścią a ostrzem nie widzisz żadnych szpar lub nierówności w spoiwie, to dobry znak. W innym wypadku mogłyby docierać tam drobne kawałki jedzenia i tworzyć skupiska bakterii.
4. Uchwyt noża powinien być wykonany z trwałego materiału, jak dobrej jakości drewno lub tworzywo sztuczne, żywica, czy inny hartowany materiał. Cienki plastik, zbyt miękkie drewno lub inny materiał o niskiej wytrzymałości to z pewnością zły sygnał!
5. Przyszła pora na najważniejsze, czyli ostrze. Prawdopodobnie najlepsze ostrza to te z ceramiki szlachetnej, ponieważ wykazują właściwości antyalergiczne i antybakteryjne, mogą być ekstremalnie naostrzone, na długo zachowują pożądana ostrość, a do tego nie rdzewieją. Jednak nie są bez wad. Przede wszystkim są bardzo kruche, a do tego szalenie drogie. Do tanich noży ceramicznych należy pochodzić z dużą dozą nieufności. Najczęściej więc spotykamy noże wykonane ze stali nierdzewnej. Zasada jest następująca, im twardsza stal, z której nóż został wykonany, tym dłużej będzie trzymał ostrość. W przypadku noży kutych twardość stali określa się za pomocą stopni w skali Rockwella. Punktem odniesienia jest diament, najtwardszy materiał, jaki znamy, który ma 69 stopni w tej skali. Dobre noże to takie, których stal jest na poziomie 56-57 stopni Rockwella w górę. Profesjonalni kucharze przyjmują, że idealny nóż do zaawansowanej pracy ma twardość ponad 59 stopni w skali Rockwella.
W kuchni idealnie sprawdzą się noże ze stali:
kutej, szlachetnej – ostre
hartowanej stali chirurgicznej – bardzo ostre
molibdenowo-chromowo-wanadowej – bardzo ostre
molibdenowo-wanadowej – bardzo ostre
damasceńskiej – ekstremalnie ostre
japońskiej – ekstremalnie ostre
molibdenowo-wanadowej z warstwą tytanu – ekstremalnie ostre
Uwaga! Amatorom gotowania polecane są noże ostre i bardzo ostre.
Podsumowując – nóż powinien być przedłużeniem ręki krojącego. Ważne jest więc, by był dobrany do jego potrzeb, umiejętności i preferencji kulinarnych. Jeśli planujesz zakup odpowiednich noży, umów się na spotkanie z naszym doradcą. Będziesz mieć możliwość przetestowania każdego z naszych nowych noży i zadecydowania, czy Ci odpowiadają.